H μεγαλύτερη εξέγερση στην ιστορία των ελληνικών φυλακών – Τα γεγονότα, οι όμηροι, οι νεκροί και η αποτρόπαια δολοφονία που συγκλόνισε το πανελλήνιο
Τριάντα χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από την 14η Νοεμβρίου 1995, όταν οι φυλακές Κορυδαλλού μετατράπηκαν σε πεδίο ανεξέλεγκτης βίας, τρόμου και αιματηρών συγκρούσεων, στην πιο μεγάλη εξέγερση που έχει γνωρίσει ποτέ το ελληνικό σωφρονιστικό σύστημα. Μια νύχτα χάους που άφησε πίσω της τέσσερις νεκρούς κρατούμενους, δεκάδες τραυματίες, οκτώ ομήρους και εικόνες που μέχρι σήμερα περιγράφονται ως «αδιανόητες» ακόμη και για τα σκληρά δεδομένα των φυλακών.
Η εξέγερση ξεκίνησε όταν ομάδα αλλοδαπών κρατουμένων, κυρίως Αλβανών, επιχείρησε απόδραση από τη Γ’ πτέρυγα. Μέσα σε λίγα λεπτά η κατάσταση ξέφυγε από κάθε έλεγχο. Κρατούμενοι άρχισαν να ξεχύνονται στους διαδρόμους, να καταστρέφουν ό,τι έβρισκαν μπροστά τους και να θέτουν σε ομηρία σωφρονιστικούς υπαλλήλους, μεταξύ των οποίων και τον αρχιφύλακα Κώστα Κωστόπουλο που περιέγραψε στα «ΝΕΑ» τις δραματικές στιγμές που έζησε.
Ο ίδιος θυμάται να τον ρίχνουν κάτω δεκάδες κρατούμενοι, να προσπαθεί να κρυφτεί σε κελί για να αποφύγει το πλήθος και τελικά να οδηγείται μαζί με άλλους συναδέλφους του σε χώρο όπου παρέμειναν επί δύο ημέρες όμηροι, παρακολουθώντας από τηλεόραση το χάος που επικρατούσε στο προαύλιο. Οι ομηρίες, οι λεηλασίες, οι φωτιές, οι μαχαιριές και οι άγριες συμπλοκές μεταξύ κρατουμένων έστησαν ένα σκηνικό που περιγράφηκε τότε ως «κόλαση επί γης».
Η αποτρόπαιη δολοφονία του Δημήτρη Καραμούτη – 23 μαχαιριές, απαγχονισμός και φωτιά
Ανάμεσα στα γεγονότα που συγκλόνισαν το πανελλήνιο ήταν η δολοφονία του 27χρονου κρατούμενου Δημήτρη Καραμούτη. Οι δράστες τον μαχαίρωσαν 23 φορές, τον απαγχόνισαν και στη συνέχεια έκαψαν το πτώμα του για να εξαφανίσουν τα ίχνη τους. Σύμφωνα με μαρτυρίες, πιθανόν να σκότωσαν «λάθος άνθρωπο», θεωρώντας ότι ήταν κρατούμενος που ήθελαν να εκδικηθούν ως «πληροφοριοδότη».
Η υπόθεση εκδικάστηκε το 1998 σε ένα κλίμα απειλών, εκβιασμών και ωμής επιβολής του «νόμου της φυλακής», με βασικούς μάρτυρες να δηλώνουν ανοιχτά ότι φοβούνται για τη ζωή τους ακόμη και μέσα στο δικαστήριο.
Το χάος της νύχτας: δακρυγόνα, μαχαιρώματα και τηλεοπτικές κάμερες μέσα στη φυλακή
Καθώς οι ώρες περνούσαν, το προαύλιο μετατράπηκε σε ανοιχτό μέτωπο. Έπεφταν δακρυγόνα από τις δυνάμεις ασφαλείας, ενώ κρατούμενοι επιτίθονταν ο ένας στον άλλο για να «λύσουν παλιούς λογαριασμούς». Τα κανάλια έστησαν ζωντανές συνδέσεις έξω από τη φυλακή, ενώ οι κρατούμενοι ζητούσαν καφέδες, τσιγάρα και νερό από τους «ελεύθερους» συναδέλφους τους.
Οι διαπραγματεύσεις κατέρρευσαν πολλές φορές, όμως τελικά οι εξεγερθέντες συνάντησαν αντιπροσωπεία του υπουργείου Δικαιοσύνης και ζήτησαν να μεταδοθούν τα αιτήματά τους. Οι υπεύθυνοι του υπουργείου δεσμεύτηκαν ότι θα ικανοποιηθούν βασικά ζητήματα, όπως η βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης, η καλύτερη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και η επιτάχυνση των διαδικασιών αποφυλάκισης.
Λίγο πριν τα μεσάνυχτα της 15ης Νοεμβρίου 1995, η κατάληψη έληξε και οι έξι τελευταίοι όμηροι απελευθερώθηκαν.
Ένα σύστημα που είχε «βουλιάξει» – Το χρονικό μιας δύσκολης εποχής
Όσοι έζησαν τα γεγονότα μιλούν για μια φυλακή που ήταν ήδη «έτοιμη να εκραγεί». Υπερπληθυσμός, έλλειψη προσωπικού, σκληρές ενδοφυλακικές αντιπαλότητες και ένα σωφρονιστικό σύστημα στα όριά του. Η εξέγερση του 1995 ήταν η στιγμή που το πρόβλημα ξέφυγε από τους τοίχους του Κορυδαλλού και έγινε υπόθεση ολόκληρης της χώρας.
Τριάντα χρόνια μετά, τα ερωτήματα για τις συνθήκες κράτησης, τη βία και τις ανισότητες στις ελληνικές φυλακές εξακολουθούν να υπάρχουν – ίσως πιο έντονα από ποτέ.
