Ραγδαίες εξελίξεις: Η Ελευσίνα στο επίκεντρο μεγάλου γεωπολιτικού σχεδίου
Ραγδαίες είναι οι εξελίξεις γύρω από την Ελευσίνα, καθώς το λιμάνι της μετατρέπεται σε έναν δεύτερο μεγάλο εθνικό πόλο, ο οποίος σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές μπορεί να λειτουργήσει παράλληλα —και σε κρίσιμους τομείς ανταγωνιστικά— προς το λιμάνι του Πειραιά. Το project απογειώθηκε μετά τη συνάντηση του υπουργού Ανάπτυξης Τάκη Θεοδωρικάκου με την Αμερικανίδα πρέσβη Κίμπερλι Γκιλφόιλ, όπου δρομολογήθηκαν νομοθετικές ρυθμίσεις και νέες επενδύσεις με τη συμμετοχή της κρατικής αμερικανικής αναπτυξιακής τράπεζας DFC.
Η γεωπολιτική διάσταση είναι ξεκάθαρη: οι ΗΠΑ βλέπουν στην Ελευσίνα ένα αντίβαρο στον “κινεζικό” Πειραιά, ένα νέο κόμβο που θα ενισχύσει την ενεργειακή ασφάλεια, την αμυντική διαλειτουργικότητα και τη διαφοροποίηση των εμπορικών οδών στην Ανατολική Μεσόγειο.
Το masterplan: νέο λιμάνι 400 στρεμμάτων με εμπορικό, ενεργειακό και αμυντικό χαρακτήρα
Το σχέδιο περιλαμβάνει την παραχώρηση περίπου 400 στρεμμάτων της χερσαίας ζώνης δίπλα στα ναυπηγεία, με στόχο τη δημιουργία ενός πολυλειτουργικού λιμανιού ικανού να εξυπηρετεί:
-
εμπορευματικές ροές,
-
χύδην φορτία,
-
τεχνικές–βιομηχανικές δραστηριότητες,
-
ενεργειακές εγκαταστάσεις,
-
υποδομές για offshore έργα,
-
ακόμη και εξυπηρέτηση πολεμικών πλοίων.
Η γεωγραφική θέση της Ελευσίνας, στο κέντρο του Θριασίου Πεδίου και δίπλα στο μεγαλύτερο βιομηχανικό cluster της χώρας, επιτρέπει τη δημιουργία ενός μεγάλου logistics hub με πρόσβαση σε οδικό και σιδηροδρομικό δίκτυο.
Το νομοσχέδιο–κλειδί: η ONEX αποκτά διευρυμένες αρμοδιότητες
Η ρύθμιση που εντάσσεται στο νομοσχέδιο του υπ. Ανάπτυξης για τη νέα Αρχή Εποπτείας της Αγοράς —και αναμένεται να ψηφιστεί έως το τέλος του μήνα— επιτρέπει στην ONEX να επεκτείνει τη δραστηριότητά της πέρα από την ναυπηγοεπισκευή, ώστε να αναπτύξει:
-
εμπορικές δραστηριότητες,
-
λιμενικές υποδομές,
-
ενεργειακές εγκαταστάσεις,
-
αμυντικά έργα.
Πρόκειται για το θεσμικό βήμα που ανοίγει τον δρόμο για την υλοποίηση του νέου λιμανιού, μετατρέποντας τα Ναυπηγεία Ελευσίνας σε πολυλειτουργικό λιμενικό συγκρότημα εθνικής σημασίας.
Το αμερικανικό αποτύπωμα: DFC, χρηματοδότηση και στρατηγική ασφάλειας
Η DFC έχει ήδη χρηματοδοτήσει τα Ναυπηγεία Ελευσίνας με 125–126 εκατ. δολάρια, στο πλαίσιο της προηγούμενης εξυγίανσης. Η νέα επένδυση εντάσσεται σε ένα ευρύτερο αμερικανικό πλέγμα ενεργειακής και αμυντικής ασφάλειας.
Για τις ΗΠΑ, η Ελευσίνα:
-
αποτελεί εναλλακτικό logistics hub,
-
λειτουργεί ως αντίβαρο στην κινεζική COSCO στον Πειραιά,
-
ενισχύει την παρουσία της Ουάσιγκτον στην Ανατολική Μεσόγειο,
-
υποστηρίζει το δίκτυο ενεργειακών διαδρομών (LNG, EastMed projects, offshore έργα).
Η πρέσβης Κίμπερλι Γκιλφόιλ δήλωσε ξεκάθαρα ότι «η Ελλάδα είναι πλέον ισχυρός εταίρος» και ότι το project της Ελευσίνας είναι μόνο η αρχή μιας ακόμη μεγαλύτερης ελληνοαμερικανικής συνεργασίας.
Ο ρόλος της σιδηροδρομικής σύνδεσης: το κρίσιμο πλεονέκτημα
Κεντρικό στοιχείο του σχεδίου αποτελεί η σιδηροδρομική πρόσβαση του νέου λιμανιού στο εθνικό δίκτυο και στο Θριάσιο Εμπορευματικό Κέντρο. Η σύνδεση αυτή:
-
μειώνει δραστικά τον χρόνο μεταφορών,
-
δημιουργεί πραγματικό intermodal κόμβο,
-
ενισχύει τις δυνατότητες μεταφοράς φορτίων προς ΠΑΘΕ & Βόρεια Ελλάδα,
-
καθιστά την Ελευσίνα κύριο κρίκο στη νέα εφοδιαστική αλυσίδα της χώρας.
Το masterplan της ONEX είχε εξαρχής τη σιδηροδρομική διάσταση ως «πολλαπλασιαστή αξίας» του έργου.
Το νέο λιμάνι ως αντίβαρο στον Πειραιά – τι λέει η κυβέρνηση
Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Κωστής Χατζηδάκης τόνισε ότι η Ελευσίνα έχει χώρο για νέο λιμάνι και ότι το σχέδιο δεν ανταγωνίζεται αλλά συμπληρώνει τον Πειραιά. Σε αντίθεση με τον Πειραιά που επικεντρώνεται στα κοντέινερς, η Ελευσίνα στοχεύει κυρίως σε χύδην φορτία και εξειδικευμένες ενεργειακές–βιομηχανικές λειτουργίες.
Ο υπουργός Ανάπτυξης Τάκης Θεοδωρικάκος υπογράμμισε ότι το σχέδιο «ενισχύει τον παραγωγικό μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας», προσελκύει νέες επενδύσεις και δημιουργεί χιλιάδες ποιοτικές θέσεις εργασίας.
Τι έρχεται άμεσα
Τα επόμενα βήματα του project περιλαμβάνουν:
-
ψήφιση της ρύθμισης στο νέο νομοσχέδιο,
-
οριστικοποίηση του μοντέλου διαχείρισης του νέου λιμανιού,
-
εκκίνηση τεχνικών και περιβαλλοντικών μελετών,
-
προετοιμασία για ανάπτυξη των 400 στρεμμάτων,
-
συνεργασία με DFC και αμερικανικούς φορείς για την επόμενη φάση χρηματοδότησης.
Η Ελευσίνα βρίσκεται πλέον στο κέντρο μιας μεγάλης στρατηγικής μετάβασης, με πολιτικό, οικονομικό, τεχνολογικό και γεωπολιτικό βάρος.
