Σαντορίνη σεισμοί 2025: Τεράστια μαγματική διείσδυση εντοπίστηκε από διεθνή ομάδα επιστημόνων. Νέα μελέτη στο Science αποκαλύπτει τι προκάλεσε τη σεισμική έξαρση.
Μια νέα, εντυπωσιακή και απόλυτα επίσημη επιστημονική μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο κορυφαίο περιοδικό Science, αποκαλύπτει τον πραγματικό λόγο πίσω από τη χιλιαπλή σεισμική δραστηριότητα που σημειώθηκε στη Σαντορίνη στις αρχές του 2025. Η διεθνής ερευνητική ομάδα, στην οποία συμμετέχουν και Έλληνες επιστήμονες, διαπίστωσε ότι η πρωτοφανής σεισμική έξαρση οφείλεται σε μια τεράστια μαγματική διείσδυση – ένα κατακόρυφο σώμα μάγματος που προωθήθηκε κατά κύματα στο υπέδαφος, σε βάθος μεγαλύτερο των 10 χιλιομέτρων και μήκος άνω των 20 χιλιομέτρων κάτω από τον πυθμένα της θάλασσας.
Η μαγματική αυτή μάζα, όπως τονίζουν οι ερευνητές, είχε όγκο ικανό «να γεμίσει σχεδόν 200.000 πισίνες ολυμπιακών διαστάσεων» και αρκούσε για να καλύψει ολόκληρο το Μανχάταν ή τα νησιά των Βερμούδων με στρώμα πάχους 9 μέτρων. Η μελέτη εξηγεί ότι αυτή η πρωτόγνωρη εισχώρηση μάγματος προκάλεσε χιλιάδες σεισμούς σε ελάχιστο χρονικό διάστημα, εκατοντάδες από τους οποίους ήταν αισθητοί και μερικοί μεγαλύτεροι των 5 Ρίχτερ, οδηγώντας σε κλείσιμο σχολείων και κατάσταση έκτακτης ανάγκης στο νησί.
Οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι η μεγάλη ανησυχία των κατοίκων οφειλόταν στην αβεβαιότητα για το αν η δραστηριότητα σχετιζόταν με επικείμενη ηφαιστειακή έκρηξη ή με ενεργοποίηση τεκτονικών ρηγμάτων, δεδομένου ότι το 1956 η περιοχή είχε καταγραφεί με έναν από τους ισχυρότερους σεισμούς της Μεσογείου, μεγέθους 7,7 Ρίχτερ. Η νέα μελέτη απαντά ξεκάθαρα σε αυτό: η έξαρση του 2025 δεν οφειλόταν σε τεκτονική ολίσθηση, αλλά αποκλειστικά στη μαγματική φλέβα που άνοιγε και έκλεινε ρωγμές, προωθώντας μάγμα σε «κύματα».
Η έρευνα αξιοποίησε πάνω από 25.000 καταγεγραμμένους σεισμούς, οι οποίοι λειτουργούσαν σαν «εικονικοί μετρητές τάσης σε βάθος». Μέσω προηγμένων τεχνικών μηχανικής μάθησης, οι επιστήμονες κατάφεραν να χαρτογραφήσουν με πρωτοφανή λεπτομέρεια τη χωροχρονική εξέλιξη της διείσδυσης, αποκαλύπτοντας ότι το μάγμα προχωρούσε παλμικά. Κάθε παλμός αναδιαμόρφωνε το πεδίο τάσεων και προκαλούσε νέους σεισμούς «με καταρρακτώδη ρυθμό», δηλαδή ο ένας μετά τον άλλο μέσα σε ελάχιστα λεπτά.
Τα ευρήματα καταδεικνύουν ότι αυτή η μορφή «κυματικής διείσδυσης» δεν είναι μοναδική στη Σαντορίνη, αλλά ίσως αποτελεί θεμελιώδη μηχανισμό λειτουργίας των περισσότερων ηφαιστείων του πλανήτη. Παράλληλα, οι νέες τεχνικές παρακολούθησης μπορούν να βοηθήσουν τους γεωφυσικούς να αναλύουν παρόμοιες κρίσεις σε σχεδόν πραγματικό χρόνο, ιδιαίτερα όταν η δραστηριότητα εκδηλώνεται βαθιά κάτω από τον ωκεάνιο πυθμένα.
Η Σαντορίνη, με το ιστορικό της «Μινωικής Έκρηξης» γύρω στο 1620 π.Χ., παραμένει μία από τις πλέον επικίνδυνες ηφαιστειακές περιοχές της Μεσογείου. Αν και η κρίση του 2025 δεν οδήγησε σε έκρηξη, η νέα μελέτη υπενθυμίζει ότι η συνεχής και υψηλής ανάλυσης παρακολούθηση του ηφαιστειακού τόξου είναι απολύτως απαραίτητη για την ασφάλεια των κατοίκων και των επισκεπτών.
