Στην υιοθέτηση της πρότασης του Κυριάκου Μητσοτάκη για την έγκριση του «πράσινου» ψηφιακού πιστοποιητικού εμβολιασμού προχώρησε και επισήμως η Κομισιόν, καθώς η πρόεδρος της της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν παρουσιάσε την ευρωπαϊκή πρωτοβουλία για την διασφάλιση της ταχύτερης δυνατής επανέναρξης της ελεύθερης κυκλοφορίας προσώπων μεταξύ των κρατών-μελών.
Το ψηφιακό πράσινο πιστοποιητικό θα αποδεικνύει ότι ένα άτομο έχει εμβολιαστεί κατά της νόσου COVID-19, έχει υποβληθεί σε εξέταση με αρνητικό αποτέλεσμα ή έχει αναρρώσει από την COVID-19. Θα διατίθεται δωρεάν σε ψηφιακή ή έντυπη μορφή. Θα περιλαμβάνει κωδικό QR με σκοπό την εγγύηση της ασφάλειας και της γνησιότητάς του. Η Επιτροπή θα δημιουργήσει μια πύλη, ώστε να διασφαλίσει την επαληθευσιμότητα όλων των πιστοποιητικών σε όλη την ΕΕ, και θα υποστηρίξει τα κράτη μέλη όσον αφορά την υλοποίηση των πιστοποιητικών από τεχνικής πλευράς. Τα κράτη μέλη παραμένουν αρμόδια να αποφασίζουν από ποιους περιορισμούς για λόγους δημόσιας υγείας θα απαλλάσσουν τους ταξιδιώτες, αλλά θα πρέπει να εφαρμόζουν τις εξαιρέσεις αυτές με τον ίδιο τρόπο στους ταξιδιώτες που είναι κάτοχοι ψηφιακού πράσινου πιστοποιητικού.
Η Αντιπρόεδρος για θέματα Αξιών και Διαφάνειας, κ. Βιέρα Γιούροβα, δήλωσε: «Το ψηφιακό πράσινο πιστοποιητικό προσφέρει λύση για όλη την ΕΕ, εξασφαλίζοντας ότι όλοι οι πολίτες της ΕΕ επωφελούνται από ένα εναρμονισμένο ψηφιακό εργαλείο που θα στηρίξει την ελεύθερη κυκλοφορία στην ΕΕ. Είναι ένα θετικό μήνυμα για την ανάκαμψη. Βασικός μας στόχος είναι να προσφέρουμε ένα εύχρηστο και ασφαλές εργαλείο το οποίο δεν θα εισάγει διακρίσεις και θα σέβεται απόλυτα την προστασία των δεδομένων. Και εξακολουθούμε να εργαζόμαστε για να επιτύχουμε διεθνή σύγκλιση με άλλους εταίρους.»
Ο Επίτροπος Δικαιοσύνης, κ. Ντιντιέ Ρεντέρς, δήλωσε τα εξής: «Με το ψηφιακό πράσινο πιστοποιητικό, υιοθετούμε μια ευρωπαϊκή προσέγγιση για να εξασφαλίσουμε ότι οι πολίτες της ΕΕ και τα μέλη των οικογενειών τους μπορούν να ταξιδέψουν με ασφάλεια και με τους λιγότερους δυνατούς περιορισμούς το φετινό καλοκαίρι. Το πράσινο ψηφιακό πιστοποιητικό δεν θα αποτελεί προϋπόθεση για την ελεύθερη κυκλοφορία και δεν θα εισάγει διακρίσεις κατά κανένα τρόπο. Μια κοινή προσέγγιση από την πλευρά της ΕΕ δεν θα μας βοηθήσει απλώς να αποκαταστήσουμε σταδιακά την ελεύθερη κυκλοφορία στο εσωτερικό της ΕΕ και να αποφύγουμε τον κατακερματισμό· αποτελεί και ευκαιρία για να ασκήσουμε επιρροή στα παγκόσμια πρότυπα και να δώσουμε το παράδειγμα με βάση τις ευρωπαϊκές αξίες μας, όπως είναι η προστασία των δεδομένων.»
Βασικά στοιχεία του κανονισμού που πρότεινε σήμερα η Επιτροπή:
- Προσβάσιμα και ασφαλή πιστοποιητικά για όλους τους πολίτες της ΕΕ:
- Το ψηφιακό πράσινο πιστοποιητικό θα καλύπτει τρία είδη πιστοποιητικών — πιστοποιητικά εμβολιασμού, πιστοποιητικά εξέτασης (δοκιμασία NAAT/RT-PCR ή ταχεία δοκιμασία αντιγόνου) και πιστοποιητικά για άτομα που έχουν αναρρώσει από την COVID-19.
- Τα πιστοποιητικά θα εκδίδονται σε ψηφιακή ή σε έντυπη μορφή. Και οι δύο εκδόσεις θα περιλαμβάνουν κωδικό QR με τις απαραίτητες πληροφορίες, καθώς και ψηφιακή υπογραφή που θα διασφαλίζει τη γνησιότητα του πιστοποιητικού.
- Η Επιτροπή θα δημιουργήσει μια πύλη και θα παρέχει στήριξη στα κράτη μέλη για την ανάπτυξη λογισμικού το οποίο θα μπορούν να χρησιμοποιούν οι αρχές για την επαλήθευση όλων των υπογραφών των πιστοποιητικών σε όλη την ΕΕ. Κανένα δεδομένο προσωπικού χαρακτήρα των κατόχων των πιστοποιητικών δεν θα περνά μέσω της πύλης ούτε θα διατηρείται από το κράτος μέλος που πραγματοποιεί την επαλήθευση.
- Τα πιστοποιητικά θα διατίθενται δωρεάν και θα εκδίδονται στην επίσημη γλώσσα ή τις επίσημες γλώσσες του κράτους μέλους έκδοσης και στα αγγλικά.
- Απαγόρευση των διακρίσεων:
- Όλοι οι πολίτες —εμβολιασμένοι και μη εμβολιασμένοι— θα πρέπει να μπορούν να επωφεληθούν από το ψηφιακό πράσινο πιστοποιητικό, όταν ταξιδεύουν στην ΕΕ. Για την πρόληψη των διακρίσεων σε βάρος ατόμων που δεν έχουν εμβολιαστεί, η Επιτροπή δεν προτείνει μόνο τη δημιουργία του διαλειτουργικού πιστοποιητικού εμβολιασμού αλλά και τη δημιουργία πιστοποιητικού εξέτασης για την COVID-19, καθώς και πιστοποιητικού για τα άτομα που έχουν αναρρώσει από την COVID-19.
- Ίδιο δικαίωμα για τους ταξιδιώτες με ψηφιακό πράσινο πιστοποιητικό — αν τα κράτη μέλη αποδέχονται αποδεικτικό εμβολιασμού ως λόγο εξαίρεσης από ορισμένους περιορισμούς για λόγους δημόσιας υγείας, όπως από την υποβολή σε εξέταση ή σε καραντίνα, θα απαιτηθεί να αποδέχονται, με τους ίδιους όρους, τα πιστοποιητικά εμβολιασμού που εκδίδονται στο πλαίσιο του συστήματος του ψηφιακού πράσινου πιστοποιητικού. Η υποχρέωση αυτή θα περιορίζεται στα εμβόλια που έχουν λάβει άδεια κυκλοφορίας στην ΕΕ, αλλά τα κράτη μέλη θα μπορούν να αποφασίσουν να αποδέχονται και άλλα εμβόλια επιπλέον αυτών.
- Κοινοποίηση άλλων μέτρων – αν κάποιο κράτος μέλος εξακολουθεί να απαιτεί από τους κατόχους ψηφιακού πράσινου πιστοποιητικού να υποβάλλονται σε καραντίνα ή σε εξέταση, θα πρέπει να ενημερώνει την Επιτροπή και όλα τα άλλα κράτη μέλη και να εξηγεί τους λόγους για την επιβολή των μέτρων αυτών.
- Μόνο ουσιώδεις πληροφορίες και ασφαλή δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα:
- Τα πιστοποιητικά αυτά θα περιέχουν ένα περιορισμένο σύνολο πληροφοριών, όπως ονοματεπώνυμο, ημερομηνία γέννησης, ημερομηνία έκδοσης, πληροφορίες σχετικά με το εμβόλιο / την εξέταση / την ανάρρωση και τον μοναδικό αναγνωριστικό κωδικό του πιστοποιητικού. Ο έλεγχος των δεδομένων αυτών θα είναι δυνατός μόνο για την επιβεβαίωση και την επαλήθευση της γνησιότητας και της εγκυρότητας των πιστοποιητικών.
Το ψηφιακό πράσινο πιστοποιητικό θα ισχύει σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ και θα είναι ανοιχτό για την Ισλανδία, το Λιχτενστάιν, τη Νορβηγία και την Ελβετία. Το ψηφιακό πράσινο πιστοποιητικό θα πρέπει να εκδίδεται για τους πολίτες της ΕΕ και τα μέλη των οικογενειών τους, ανεξάρτητα από την ιθαγένειά τους. Θα πρέπει, επίσης, να εκδίδεται για υπηκόους τρίτων χωρών που διαμένουν στην ΕΕ και για επισκέπτες που έχουν δικαίωμα να ταξιδέψουν σε άλλα κράτη μέλη.
Το σύστημα του ψηφιακού πράσινου πιστοποιητικού αποτελεί προσωρινό μέτρο. Θα ανασταλεί μόλις ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) ανακοινώσει το τέλος της κατάστασης έκτακτης ανάγκης για τη δημόσια υγεία σε διεθνές επίπεδο που προκάλεσε η COVID-19.
Επόμενα βήματα
Για να είναι έτοιμη πριν από το καλοκαίρι, η πρόταση αυτή χρειάζεται ταχεία έγκριση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο.
Παράλληλα, τα κράτη μέλη πρέπει να εφαρμόσουν το πλαίσιο εμπιστοσύνης και τα τεχνικά πρότυπα που έχουν συμφωνηθεί στο πλαίσιο του δικτύου eHealth, για να διασφαλίσουν την έγκαιρη υλοποίηση του πράσινου ψηφιακού πιστοποιητικού, τη διαλειτουργικότητά του και την πλήρη συμμόρφωσή του με την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Στόχος είναι να ολοκληρωθούν οι τεχνικές εργασίες και η πρόταση εντός των προσεχών μηνών.