Η Παγκόσμια Ημέρα Ζώων (4 Οκτωβρίου) βρίσκει φέτος την Ελλάδα με ένα σπάνιο και ελπιδοφόρο παράδειγμα: η άγρια ζωή δείχνει σημάδια ανάκαμψης. Ο πληθυσμός του λύκου και της αρκούδας, που πριν από τέσσερις δεκαετίες κινδύνευε με εξαφάνιση, σήμερα έχει πολλαπλασιαστεί χάρη στην ευρωπαϊκή νομοθεσία, την εγκατάλειψη της υπαίθρου αλλά και τις ακούραστες προσπάθειες περιβαλλοντικών οργανώσεων.
Ωστόσο, η εντυπωσιακή αυτή ανάκαμψη δεν έρχεται χωρίς συνέπειες, καθώς εγείρονται νέες προκλήσεις για τη συνύπαρξη ανθρώπου και άγριων ζώων.
Η μεγάλη επιστροφή της άγριας ζωής
Σύμφωνα με τα στοιχεία της περιβαλλοντικής οργάνωσης «Καλλιστώ» και του υπουργείου Περιβάλλοντος, η αύξηση του πληθυσμού των δύο εμβληματικών ειδών είναι εντυπωσιακή:
-
Αρκούδες: από 80-120 πριν 40 χρόνια σε περισσότερες από 750.
-
Λύκοι: από 300-350 στις αρχές της δεκαετίας του ’80 σε πάνω από 1.200 σήμερα.
Ο γενικός συντονιστής της «Καλλιστώ», Σπύρος Ψαρούδας, εξηγεί ότι ο πραγματικός αριθμός είναι πιθανότατα πολύ μεγαλύτερος, καθώς τα στοιχεία των περιβαλλοντικών οργανώσεων και των προγραμμάτων παρακολούθησης δείχνουν συνεχή αύξηση.
«Η Πολιτεία δεν έχει πραγματοποιήσει ποτέ μια συστηματική, οργανωμένη καταγραφή. Αυτό σημαίνει ότι τα δεδομένα βασίζονται κυρίως σε μελέτες και εκτιμήσεις, ωστόσο είναι βέβαιο ότι η άγρια ζωή ξαναζωντανεύει», σημειώνει χαρακτηριστικά.
Οι νέες προκλήσεις
Η αύξηση του πληθυσμού των άγριων ζώων, χωρίς να λαμβάνονται μέτρα για την ομαλή συνύπαρξή τους με τον άνθρωπο, οδηγεί σε συχνές εμφανίσεις τους σε κατοικημένες περιοχές – ακόμα και στις παρυφές μεγάλων πόλεων στην Ευρώπη.
«Χρειάζεται σωστή διαχείριση: να μάθουμε να αποτρέπουμε τα ζώα από το να πλησιάζουν σε καλλιέργειες ή κατοικημένες περιοχές, να περιορίσουμε τους παράγοντες που τα προσελκύουν, όπως τα σκουπίδια, και να μη συνηθίσουν στον άνθρωπο. Το κράτος οφείλει να στελεχώσει τις δασικές υπηρεσίες και να εφαρμόζει σταθερά μέτρα πρόληψης και απώθησης», τονίζει ο κ. Ψαρούδας.
«Δεν είναι λύση η εξόντωση»
Πριν από το 1989, οι λύκοι θεωρούνταν «επιβλαβές είδος» και εξοντώνονταν συστηματικά με δηλητήρια. Η πρακτική αυτή, όμως, διέλυσε την ισορροπία της φύσης.
«Ακόμα και λίγα ζώα μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να στραφούμε στην εξόντωση. Η λύση βρίσκεται στη γνώση, τη διαχείριση και τη σωστή οργάνωση», επισημαίνει ο εκπρόσωπος της «Καλλιστώ».
Η άγρια ζωή μπορεί να συνυπάρξει με τον άνθρωπο – όπως γινόταν για χιλιάδες χρόνια. Το ζητούμενο σήμερα είναι να αποφευχθούν τα ίδια λάθη του παρελθόντος.