Ένα ιατρικό ορόσημο που ανοίγει νέους δρόμους στη μεταμόσχευση οργάνων
Για πρώτη φορά στην ιστορία, πραγματοποιήθηκε ξενομεταμόσχευση ήπατος από γενετικά τροποποιημένο χοίρο σε ζωντανό άνθρωπο, και ο ασθενής έζησε 171 μέρες μετά την επέμβαση. Το επίτευγμα περιγράφεται λεπτομερώς στο επιστημονικό περιοδικό Journal of Hepatology του εκδοτικού οίκου Elsevier.
Η μεταμόσχευση έγινε στην Κίνα, σε έναν 71χρονο ασθενή που έπασχε από κίρρωση ήπατος λόγω ηπατίτιδας Β και ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα. Δεν πληρούσε τα κριτήρια για ανθρώπινη μεταμόσχευση, και έτσι οι γιατροί προχώρησαν σε βοηθητική ξενομεταμόσχευση – δηλαδή εμφύτευση ενός δεύτερου ήπατος από γενετικά τροποποιημένο χοίρο Diannan, στο οποίο είχαν γίνει δέκα γονιδιακές παρεμβάσεις για να γίνει πιο συμβατό με τον ανθρώπινο οργανισμό.
Το μόσχευμα λειτούργησε – αλλά οι επιπλοκές παρέμειναν
Το ήπαρ του χοίρου λειτούργησε κανονικά για πάνω από έναν μήνα: παρήγαγε χολή, συνέθετε παράγοντες πήξης και δεν υπήρξε οξεία απόρριψη. Όμως, την 38η ημέρα, ο ασθενής εμφάνισε θρομβωτική μικροαγγειοπάθεια, μια σοβαρή επιπλοκή που σχετίζεται με την ξενομεταμόσχευση. Το μόσχευμα αφαιρέθηκε, και παρότι η κατάσταση σταθεροποιήθηκε προσωρινά, ο ασθενής κατέληξε την 171η ημέρα.
Νέα εποχή για τις μεταμοσχεύσεις – αλλά και μεγάλα διλήμματα
Η επιτυχία αυτή δείχνει πως τα γενετικά τροποποιημένα όργανα ζώων μπορούν να στηρίξουν ανθρώπινες λειτουργίες, ανοίγοντας τον δρόμο για την κάλυψη του τεράστιου κενού στη διαθεσιμότητα οργάνων.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, κάθε χρόνο χιλιάδες ασθενείς πεθαίνουν περιμένοντας μόσχευμα. Στην Κίνα μόνο, πάνω από 100.000 άνθρωποι χρειάζονται μεταμόσχευση ήπατος ετησίως, ενώ μόλις 6.000 επεμβάσεις γίνονται.
Ο καθηγητής Χάινερ Βεντεμάιερ, συνεκδότης του Journal of Hepatology, χαρακτήρισε τη μελέτη «ορόσημο στην ηπατολογία», επισημαίνοντας ότι «αν και η τεχνολογία δείχνει τεράστιες δυνατότητες, υπάρχουν ακόμη σημαντικά βιολογικά και ηθικά εμπόδια πριν φτάσουμε σε μαζική εφαρμογή».
Η σημασία της εξέλιξης
Η ξενομεταμόσχευση (δηλαδή η μεταμόσχευση οργάνων από ζώα σε ανθρώπους) θεωρείται η επόμενη μεγάλη πρόκληση της ιατρικής. Αν οι επιστήμονες καταφέρουν να ξεπεράσουν τα προβλήματα απόρριψης, θα σωθούν εκατομμύρια ζωές που σήμερα χάνονται περιμένοντας ένα μόσχευμα.