Συνέντευξη του Λουκά Τσικλητάρη στον Ανδρέα Θεοδωρακόπουλο, για το νέο του βιβλίο

Με αφορμή την κυκλοφορία του βιβλίου “Αντιόπη” —μία τολμηρή ματιά σε έναν κόσμο όπου όλα ελέγχονται.

Σε μια εποχή όπου η πληροφορία κυκλοφορεί αστραπιαία και τα σύνορα ανάμεσα στην ελευθερία και τον έλεγχο γίνονται όλο και πιο αόρατα, ένας νέος συγγραφέας, ο Λουκάς Τσικλητάρης, μας καλεί να σταθούμε και να σκεφτούμε. Με το δεύτερο βιβλίο του, το μυθιστόρημα «Αντιόπη», ανοίγει ένα παράθυρο σε έναν κόσμο όπου μια παγκόσμια κυβέρνηση κατευθύνει τα πάντα, από τις σκέψεις μέχρι τα συναισθήματα των ανθρώπων.

Η «Αντιόπη» δεν είναι απλώς ένα μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας· είναι μια αλληγορία για τη σύγχρονη αλλά και τη μελλοντική κοινωνία, για τη δύναμη και την ευθύνη της ανθρώπινης συνείδησης. Ο Λουκάς Τσικλητάρης, με τη ματιά του νέου ανθρώπου, που αναζητά νόημα μέσα στην πολυπλοκότητα της εποχής, τολμά να αγγίξει θέματα όπως η ελευθερία, η εξουσία, η πίστη και η αλήθεια.

Μιλήσαμε μαζί του για την έμπνευσή του, για το πώς βλέπει τον κόσμο γύρω του και για το τι ελπίζει να αφήσει η «Αντιόπη» στον αναγνώστη.

1. Ερώτηση: Λουκά, ας ξεκινήσουμε από τον τίτλο. Γιατί «Αντιόπη» και όχι ένα πιο σέξι όνομα πχ Τζούλια; Τι σημαίνει για σένα αυτό το όνομα και τι συμβολίζει μέσα στην ιστορία;

Απάντηση: Κατ’ αρχάς, ήθελα να κάνω πρωταγωνίστρια μία γυναίκα, επειδή η γυναίκα με γοητεύει ως πλάσμα και ιδέα, μου προκαλεί έντονα συναισθήματα, επομένως είναι και πηγή έμπνευσής μου. Η γυναίκα ταυτίζεται με τη δύναμη της ανθρώπινης δημιουργίας, τη ζωή. Αναφορικά, δε, με τον τίτλο «Αντιόπη», με συνάρπαζε από μικρό παιδί η ιστορία των μυθολογικών μας Αμαζόνων και τα χαρακτηριστικά τους: η ομορφιά, η εξυπνάδα, η μαχητικότητα, το ελεύθερο πνεύμα τους. Η Βασίλισσά τους, Αντιόπη, τα διέθετε όλα αυτά στο έπακρο. Έτσι, επέλεξα το όνομά της με τις συμβολικές του προεκτάσεις, για να χτίσω πάνω του την ιστορία. Εκτός αυτού, θεωρώ το όνομα «Αντιόπη» πολύ εύηχο και σέξι.

2. Ερώτηση: Στο βιβλίο σου βλέπουμε μια παγκόσμια κυβέρνηση που ελέγχει τα πάντα: την πληροφορία, την ελευθερία, τη σκέψη –ακόμη και το σεξ. Θεωρείς ότι αυτό είναι μια φουτουριστική προειδοποίηση ή μια αντανάκλαση του κόσμου που ήδη ζούμε;

Απάντηση: Ο κόσμος της «Αντιόπης» είναι όντως ζοφερός, δυστοπικός. Όμως, πλέον κάτι τέτοιο δεν αφορά ένα αόριστο και μακρινό μέλλον, βγαλμένο από την επιστημονική φαντασία, αλλά μοιάζει δυστυχώς να πραγματοποιείται. Το βλέπουμε καθημερινά γύρω μας: Τεχνολογικές εταιρείες-κολοσσοί καθορίζουν τις ζωές μας με τα προϊόντα τους. Ενεργειακές εταιρείες το ίδιο, λόγω της εξάρτησής μας από την ενέργειά τους. Τέλος, η «επίσημη» εξουσία (οι κυβερνήσεις) εφαρμόζει έτοιμες αποφάσεις και νόμους από πανίσχυρους παγκοσμιοποιημένους οργανισμούς, που επηρεάζουν άμεσα τον πολίτη, παρότι λαμβάνονται μακριά του. Μ’ άλλα λόγια, εξασθενίζει η δημοκρατική τους νομιμοποίηση. Η «Αντιόπη» διαφέρει από τα άλλα μυθιστορήματα επιστημονικής φαντασίας ως προς το ότι ασχολείται με ένα ανησυχητικό μέλλον, το οποίο ήδη έχουμε αρχίσει να ζούμε –και φυσικά λειτουργεί ως προειδοποίηση για το πού μπορούμε να οδηγηθούμε.

3. Ερώτηση: Πότε γεννήθηκε η ιδέα για το βιβλίο; Ήταν μία στιγμή έμπνευσης ή αποτέλεσμα χρόνιου προβληματισμού πάνω στην κοινωνία και την εξουσία;

Απάντηση: Η σύλληψη της «Αντιόπης» δεν προήλθε από μία ξαφνική έμπνευση. Ωρίμασε και «κατασκευάστηκε» στον νου μου στο πέρασμα του χρόνου. Συνδύασα τους προβληματισμούς μου πάνω στην κοινωνία, την εξουσία και την τεχνολογία, τις γνώσεις μου από τις σπουδές μου, το υλικό από τα αναγνώσματά μου (φυσική, γεωγραφία λογοτεχνία, ψυχολογία, ιστορία), καθώς και τις προσωπικές κι επαγγελματικές μου εμπειρίες. Όλα αυτά διαμόρφωσαν τη θεώρησή μου στα πράγματα. Καίριο ρόλο έπαιξε και η προετοιμασία μου για την εισαγωγή στην Εθνική Σχολή Δημόσιας και Αυτοδιοίκησης, όπως και η αποφοίτησή μου απ’ αυτή, χάρη στην οποία μελέτησα και την πολιτική επιστήμη, τη δημόσια διοίκηση, την οργάνωση και λειτουργία του κράτους.

4. Ερώτηση: Γιατί διάλεξες να εκφράσεις αυτές τις σκέψεις μέσα από τη λογοτεχνία; Γιατί συγγραφέας και όχι, ας πούμε, πολιτικός ή ακτιβιστής;

Απάντηση: Χαίρομαι για την ερώτηση αυτή. Όσο παράξενο κι αν φαίνεται, η πολιτική και η λογοτεχνία έχουν ένα βασικό κοινό σημείο: ασκούν επιρροή στο άτομο και την κοινωνία, η καθεμιά με τον δικό της τρόπο και βαθμό. Η μεν πολιτική είναι η διαδικασία λήψης αποφάσεων και η εφαρμογή τους, η δε λογοτεχνία μία σπουδαία μορφή τέχνης, που μπορεί να επηρεάζει τον τρόπο σκέψης του ατόμου. Έγινα λοιπόν συγγραφέας και όχι πολιτικός, ώστε να μπορώ να εκφράζομαι ελεύθερα, απαλλαγμένος από την πολιτική ορθότητα, τα στερεότυπα και τους λοιπές αγκυλώσεις της πολιτικής και της δεοντολογίας της.

5. Ερώτηση: Αν μπορούσες να μιλήσεις και να κάτσεις στο τραπέζι με έναν από τους ήρωες του βιβλίου σου, ποιον θα διάλεγες και τι θα ήθελες να του πεις;

Απάντηση: Θα είχε τεράστιο ενδιαφέρον να κάτσω στο τραπέζι και να συζητήσω με όλους τους χαρακτήρες της «Αντιόπης», όλοι και όλες είναι ξεχωριστές προσωπικότητες που συμβάλλουν στην εξέλιξη, τα μηνύματα και την καλλιτεχνική αξία της ιστορίας. Όμως, φυσικά θα διάλεγα την Αντιόπη και τον συμπρωταγωνιστή Κρις Άντριους και θα τους απεύθυνα αρχικά τις εξής 2 ερωτήσεις, για να πάρω τις αντίστοιχες σημαντικές απαντήσεις:

1. Είσαι ικανοποιημένος από την εποχή και τον κόσμο που ζεις; Ναι ή όχι και γιατί;
2. Ποιο θεωρείς το μεγαλύτερο επίτευγμά της προσωπικής κι επαγγελματικής σου ζωή έως τώρα;

Τέλος, θα τους έκανα μία σύσταση: Ό,τι κι αν κάνετε, πάντα να σκέφτεστε τον παράγοντα άνθρωπο.

6. Ερώτηση: Υπάρχει κάτι προσωπικό σου στην ιστορία; Ένα κομμάτι του εαυτού σου που καθρεφτίζεται σε κάποιον χαρακτήρα ή γεγονός;

Απάντηση: Ασφαλώς, ενυπάρχουν αρκετά κομμάτια του εαυτού μου στους χαρακτήρες και στα περιστατικά-γεγονότα της «Αντιόπης». Το βιβλίο έχει έντονα βιωματικά στοιχεία, καθότι πιστεύω ότι η φαντασία δεν αρκεί για να καταστήσει ένα λογοτεχνικό ιδιαίτερο και καινοτόμο –χρειάζεται η προσωπική σύνδεση με τον δημιουργό του, η ταυτότητά του. Στο βιβλίο καθρεφτίζονται, για παράδειγμα, ονόματα αγαπημένων μου προσωπικοτήτων της τέχνης, της επιστήμης, της ιστορίας, τα οποία έδωσα στους χαρακτήρες. Καθρεφτίζονται συναισθήματα που έχω ζήσει και τους τα μεταδίδω, τοποθεσίες στις οποίες έχω ταξιδέψει και ζήσει, πληροφορίες που έμαθα και μου έκαναν εντύπωση, η ερμηνεία μου για πολλά φαινόμενα και καταστάσεις που ζούμε.

7. Ερώτηση: Στην εποχή της ταχύτητας και της επιφανειακής πληροφορίας, τι θα ήθελες να νιώσει ή να σκεφτεί ο αναγνώστης όταν φτάσει στην τελευταία σελίδα της «Αντιόπης»;

Απάντηση: Στόχος μου είναι, σ’ αυτή την εποχή, ο αναγνώστης να σταματήσει και να σκεφτεί τα μηνύματα του βιβλίου με μία κριτική ματιά, να προβληματιστεί για τον ρόλο του ατομικά και συλλογικά. Όσον αφορά τα συναισθήματα, στο βιβλίο έχω προσπαθήσει να εντάξω μία μεγάλη ποικιλία συναισθηματικών εναλλαγών στη ροή του βιβλίου, όπως για παράδειγμα: φόβο, τρόμο, οργή, απέχθεια, χαρά, λύπη, ευτυχία, δυστυχία, πόνο, οίκτο, δικαίωση, ματαίωση, απόρριψη, απογοήτευση, λαγνεία, ανακούφιση, ανατριχίλα, μίσος, αγάπη, έρωτα. Ωστόσο, φτάνοντας στην τελευταία σελίδα και λέξη του βιβλίου, θέλω ο αναγνώστης να νιώσει ένα συναίσθημα να τον κυριεύει: τη λύτρωση.

8. Ερώτηση: Και τέλος, αν έπρεπε να συνοψίσεις όλο το μήνυμα του βιβλίου σε μία μόνο φράση, ποια θα ήταν αυτή;

Απάντηση: Είναι εξαιρετικά δύσκολο να συμπυκνώσω σε μία μόνο φράση ολόκληρη την «Αντιόπη». Θα επιχειρήσω να διατυπώσω αφαιρετικά κάποια από τα καίρια μηνύματά της με τις εξής τρεις (3) αντιπροσωπευτικές φράσεις:

1. Η πρόοδος χωρίς ηθική, λογική και μέτρο είναι καταστροφή.
2. Καμία μηχανή, όσο προηγμένη κι αν είναι, δεν αντικαθιστά το ανθρώπινο πνεύμα.
3. Η ελευθερία και η ανεξαρτησία μπορεί να συνεπάγονται υψηλό τίμημα, αλλά το αξίζουν.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

Ο Λουκάς Τσικλητάρης γεννήθηκε στο Μαρούσι το 1989 και κατοικεί στην Αθήνα. Σπούδασε οικονομικά στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, δημοσιογραφία στη σχολή Μ.Μ.Ε. του ΑΝΤ1 και δημόσια διοίκηση στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης, απ’ όπου αποφοίτησε με άριστα το 2022. Στο παρελθόν ασχολήθηκε με τη διδασκαλία Αγγλικών και εργάστηκε σε φαρμακευτική εταιρεία και στο Υπουργείο Υγείας, ενώ τα τελευταία χρόνια είναι διοικητικό στέλεχος του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Το 2018 κυκλοφόρησε το πρώτο του μυθιστόρημα με τίτλο «Αν είμαι εγώ» από τις Εκδόσεις Μπατσιούλας. Η «Αντιόπη» είναι το δεύτερο μυθιστόρημά του (Εκδόσεις Ελκυστής, 2025).