Για τα Δεκεμβριανά συνήθως μιλά κανείς επετειακά στις 4 Δεκέμβρη, τη μέρα που έγινε η αιματηρή διαδήλωση στην Πλατεία Συντάγματος. Ωστόσο ο πόλεμος (εμφύλιος εν μέρει και ελληνοαγγλικός εν πολλοίς) διεξήχθη όλο τον Δεκέμβρη και μέχρι τις 16 Ιανουαρίου που υπογράφτηκε η συμφωνία ανακωχής οι μάχες συνεχίζονταν. Στα γεγονότα και στις επιμέρους μάχες που έγιναν στη Δραπετσώνα είναι αυτή η ανάρτηση.
Είναι γνωστό ότι μετά την διαδήλωση της 4ης Δεκεμβρίου στο Σύνταγμα που χτυπήθηκε από την Αστυνομία κατ’ εντολήν των Άγγλων, άρχισε ο εμφύλιος πόλεμος στην Ελλάδα. Βεβαίως μιλάμε για την ελεύθερη Ελλάδα γιατί στην κατεχόμενη από τους Γερμανούς ο εμφύλιος είχε ήδη ξεκινήσει με τις συγκρούσεις ΕΑΜ-ΕΔΕΣ. Τα Δεκεμβριανά αποτέλεσαν την πρώτη φάση αυτού του εμφυλίου που έγινε επίσημος από το 1946 ως το 1949.
Οι μάχες στον Πειραιά και, κατ’ επέκταση, στη Δραπετσώνα, άρχισαν στις 4 Δεκεμβρίου 1944. Στον Πειραιά είχαν αποβιβαστεί Ινδοί (Αγγλικά στρατεύματα) ενώ υπήρχαν και εγγλέζικα πλοία, μαζί με κάποια ελληνικά, που βομβάρδιζαν με οβίδες και όλμους περιοχές του Πειραιά και της Δραπετσώνας, όπως τις πολυκατοικίες του Αγίου Διονυσίου.
Στις 11 Δεκεμβρίου κτυπήθηκαν η Κοκκινιά και τα Ταμπούρια και στις 14 του Δεκέμβρη ακολούθησε νέος βομβαρδισμός. Στο μεταξύ συλλαμβάνονται πολλοί πολίτες ακόμα και άσχετοι και εκτοπίζονται.
Στη Δραπετσώνα –σύμφωνα με τη μαρτυρία του Ιορδάνη Παυλόσογλου- έγιναν οι εξής μάχες:
1) Στη Γέφυρα του Αγίου Διονυσίου, όπου οι Άγγλοι προσπάθησαν να ανακτήσουν τον έλεγχο της σιδηροδρομικής γραμμής που συνέδεε τον Πειραιά με τη Μακεδονία και που ήταν υπό τον έλεγχο του ΕΛΑΣ. Εδώ σκοτώθηκε μεταξύ άλλων και ο Λευτέρης Φωτιάδης.
2) Στην οδό Σπάρτης. Οι Άγγλοι είχαν ξεκινήσει από τον γκρεμό για να φτάσουν στην Ανάσταση αλλά βρήκαν αντίσταση στη Σπάρτης. Μεταξύ άλλων στη μάχη αυτή σκοτώθηκε η Αδαμαντία Τοπάλογλου
3) Στην ακτή Βασιλειάδη έγινε απόβαση Άγγλων με τανκς. Ο ΕΛΑΣ αντιστεκόταν μέσα από τα Λιπάσματα και από το ινστιτούτο Κανελλόπουλου. Τα τανκς έστριψαν στην Κανελλοπούλου και κτύπησαν θέσεις του ΕΛΑΣ στα «λεμονατζίδικα», στο φούρνο του Μονογιού, στο Πολυϊατρείο, στην Κοπή, στην Ανάσταση κλπ.
Στις μάχες αυτές σκοτώθηκαν μεταξύ άλλων ο Θέμης Παρθενόπουλος και ο Ντίνος Μικρόπουλος.
Στο πολυϊατρείο στου Κερατζάκη είχε στηθεί ένα πρόχειρο χειρουργείο από τον ΕΛΑΣ. Στη διασταύρωση Κερατζάκη οι ΕΛΑΣίτες έκαψαν ένα τεθωρακισμένο όχημα και στη στροφή της Αναστάσεως ένα εγγλέζικο Τανκ τύπου Herman.
4) στη γωνία Βενιζέλου και Πλάτωνος οι ΕΛΑΣίτες ήταν ταμπουρωμένοι στη ταράτσα ενός διώροφου σπιτιού και οι εγγλέζοι τους επιτέθηκαν και τους έκαψαν ζωντανούς με φλογοβόλα μετά από ηρωική αντίσταση.
5) στα Σίδερα (οδός Μεσολογγίου, μεταξύ Μεθώνης και Αγ. Δημητρίου) ο ΕΛΑΣ έκαψε τεθωρακισμένα και αποδεκάτισε Άγγλους.
6) Μάχες σε Ταμπούρια, Δραπετσώνα, Ευγένεια όπου ο ΕΛΑΣ αντιστέκεται κρατώντας τις θέσεις του.
Η μάχη στη Δραπετσώνα κράτησε δύο εβδομάδες. Ο ΕΛΑΣ καθυστέρησε τους Άγγλους που είχαν τεθωρακισμένα και τακτικό στρατό χρησιμοποιώντας ελαφρύ οπλισμό και χάρη στην αυτοθυσία των αγωνιστών του.
Στα τέλη Δεκέμβρη ο ΕΛΑΣ οπισθοχώρησε και η μάχη του Πειραιά έληξε με τους Άγγλους να έχουν καταλάβει την πόλη. Λίγο μετά το ΚΚΕ αναγκάστηκε να υπογράψει τη συμφωνία της Βάρκιζας (στις 12 Φεβρουαρίου 1945). Ο τερματισμός της ένοπλης αντίστασης διακηρύχτηκε επίσημα από το ΕΑΜ στις 16 Ιανουαρίου 1945
(από το βιβλίο
“Από τον Πόντο και τη Μικρασία, στον Πειραιά, εδώ στη Δραπετσώνα”
των Γ.Χατζόπουλου, Γ.Τσιρίδη, έκδοση της Ένωσης Ποντίων Πειραιά)
