Η μητέρα είναι αδιαμφισβήτητα το πιο σημαντικό πρόσωπο για ένα παιδί. Είναι αυτή που πρώτα το αντικρίζει αμέσως μόλις έρθει στον κόσμο, αυτή που το τρέφει, αυτή που φροντίζει όλες τις βασικές του ανάγκες, αυτή που φροντίζει για την ασφάλειά του. Κατά πόσο επηρεάζει αυτός ο δεσμός, της μητέρας με την ανάπτυξη του παιδιού και τη διαμόρφωση της προσωπικότητάς του;
Μητέρα και παιδί στην αρχή της ζωής του παιδιού, είναι ένα. Η ζωή του παιδιού εξαρτάται από τη μητέρα και η μητέρα είναι συνεχώς δίπλα του, από τη στιγμή που ξυπνά μέχρι τη στιγμή που θα κοιμηθεί ξανά. Το βρέφος αρχικά αδυνατεί να ξεχωρίσει τα όρια του εαυτού του από εκείνα της μητέρας του. Για το βρέφος, η μητέρα είναι η προέκταση του εαυτού του. Από την πρώτες στιγμές της ζωής ενός παιδιού, λοιπόν, δημιουργείται ένας ιδιαίτερος δεσμός ανάμεσα σε εκείνο και τη μητέρα του. Αυτός ο δεσμός με τον καιρό αλλάζει. Η μητέρα σταματά να είναι η αποκλειστική τροφός του παιδιού, στη ζωή του παιδιού μπαίνουν και “σημαντικοί άλλοι”, η μητέρα απομακρύνεται επιστρέφοντας στην εργασία της, κτλ. Ο ρόλος της όμως παραμένει πολύ σημαντικός και καθοριστικός για την ανάπτυξη του παιδιού.
Το παιδί καθώς μεγαλώνει, αυτό που αναζητά είναι να ικανοποιεί τις ανάγκες του. Αρχικά αυτές οι ανάγκες είναι οι βασικές ανάγκες επιβίωσης (ύπνος, τροφή, κτλ.) και στη συνέχεια εξελίσσονται. Συνειδητοποιώντας το παιδί πως η μητέρα είναι εκεί για να φροντίζει τις ανάγκες του, αναζητά την αποδοχή της. Το παιδί ψάχνει τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να ικανοποιήσει τη μητέρα του ώστε να έχει την αποδοχή της και έτσι να ικανοποιηθούν και οι δικές του ανάγκες. Συχνά όμως, η μητέρα δεν αποδέχεται το παιδί της έτσι ακριβώς όπως είναι (με τα ταλέντα αλλά και με τις αδυναμίες του), αλλά κάτω από συγκεκριμένους όρους (δε σ΄ αγαπάω όταν γκρινιάζεις, αν δε φας το φαγητό σου θα είσαι πολύ κακό παιδί, αν πάρεις 10 στο τεστ θα είμαι πολύ περήφανη για σένα). Αυτό δημιουργεί ένταση στο παιδί και αξιολογεί τον εαυτό του ως ανεπαρκή. Το αποτέλεσμα είναι το παιδί να μην εμπιστεύεται τη δική του αυτοαξιολόγηση, να μαθαίνει να αξιολογεί τον εαυτό του μέσα από την κριτική των άλλων
Μια μητέρα μπορεί να ενισχύσει την αυτοεκτίμηση του παιδιού της απλά και μόνο με το να αποδεχτεί το παιδί της. Αυτό σε καμία περίπτωση δε σημαίνει ότι παρακάμπτονται τα όρια. Τα όρια είναι πολύ βοηθητικά για την ανάπτυξη και διαπαιδαγώγηση του παιδιού. Η αποδοχή όμως του συναισθήματος και των δυσκολιών που μπορεί να βιώνει το παιδί από τη μητέρα του, βοηθά το παιδί να γνωρίσει καλύτερα τον εαυτό του, να αποδεχτεί τις δυσκολίες του και να κινητοποιηθεί ώστε να αναπτύξει όλες του τις δεξιότητες. Αξίζει λοιπόν μια μητέρα να αναγνωρίσει το φυσικό “εργαλείο” που διαθέτει σχετικά με τη διαπαιδαγώγηση του παιδιού της.
Από τη Κλεοπάτρα Τσουχνικά
