Η Αιτιολογική Έκθεση σχετικά με τον χαρακτηρισμό ως διατηρητέων, κτιρίων και όψεων κτιρίων του Ατμοηλεκτρικού Σταθμού (ΑΗΣ) Αγίου Γεωργίου της ΔΕΗ Α.Ε. στο Δήμο Κερατσινίου – Δραπετσώνας.
Στη μελέτη, ως προτεινόμενες χρήσεις αναφέρονται οι εξής:
Κτίριο 1α: Χώροι γραφείων
Κτίριο 1β: Αμφιθέατρο-Συνεδριακό Κέντρο
Κτίριο 2β: Κατοικίες-Ξενώνες
Κτίριο 2α: Γραφεία Διοίκησης των εγκαταστάσεων
Κτίριο 3β: Χώροι γραφείων
Κτίρια 4, 5, 9, 11 & 13: Κέντρο Καινοτομίας & Πληροφορικής
Τα συνεχόμενα κτίρια εμπίπτουν στην ζώνη όπου επιτρέπεται η γενική χρήση «Κεντρικές Λειτουργίες Πόλης» όπου προβλέπονται μεταξύ άλλων οι ειδικές χρήσεις: «11. Κτίρια εκπαίδευσης» και «14. Επαγγελματικά εργαστήρια χαμηλής όχλησης». Χρήσεις που συνάδουν με την εγκατάσταση Κέντρου Καινοτομίας και Έρευνας.
Το Κέντρο Καινοτομίας θα συνδέει το προαναφερθέν παρελθόν, στο οποίο η ΔΕΗ υπήρξε πρωτοπόρα τόσο σε τεχνογνωσία όσο και σε τεχνολογικές εφαρμογές, με το παρόν κατά το οποίο η Επιχείρηση εξελίσσεται, μετασχηματίζεται, εκσυγχρονίζεται και πάλι πρωτοπορώντας στη χώρα, μέσα από την απολιγνιτοποίηση, την αποφασιστική στροφή στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, τη εφαρμογή και στήριξη της ηλεκτροκίνησης και τον ψηφιακό μετασχηματισμό.
Το Μουσείο Πληροφορικής και το Κέντρο Καινοτομίας θα είναι χώροι ανοιχτοί στο εκπαιδευτικό, ερευνητικό και ευρύτερο κοινό. Η δημιουργία των παραπάνω θα μπορούσε να αντλήσει σημαντική εμπειρία από διεθνή παραδείγματα, όπως χαρακτηριστικά το Μουσείο Electropolis της γαλλικής εταιρείας Electricité de France (EDF) κ.ά. Κέντρα Δεδομένων και τεχνολογικής υποστήριξης επιχειρήσεων Η ειδική κατηγορία χρήσεων γης: «Κέντρα Δεδομένων και τεχνολογικής υποστήριξης επιχειρήσεων και λοιπές συνοδευτικές δραστηριότητες (Data Centres)» επιτρέπεται στην ζώνη του ακινήτου που έχει επιβληθεί από το ΓΠΣ η χρήση «Κεντρικές Λειτουργίες Πόλης» του άρθρου 4 του από 23.2.1987 π.δ. (Δ΄ 166) παράλληλα με τις χρήσεις γης που προβλέπονται από το ΓΠΣ.
Το κέντρο δεδομένων είναι είτε ένα κτίριο είτε ένας χώρος μέσα σε ένα κτίριο στο οποίο φιλοξενούνται υπολογιστές αλλά και τηλεπικοινωνιακές και αποθηκευτικές υποδομές. Καθώς οι υπηρεσίες ΙΤ είναι απαραίτητες για την απρόσκοπτη λειτουργία των εταιρειών, τα κέντρα δεδομένων γενικά περιέχουν αντίγραφα δεδομένων ή εφεδρικά εξαρτήματα και υποδομές για παροχή ενέργειας, συνδέσεις για επικοινωνία δεδομένων, στοιχεία περιβαλλοντικού ελέγχου (για παράδειγμα κλιματισμό, αντιπυρικό έλεγχο) και διάφορες συσκευές ασφαλείας. Ένα μεγάλο κέντρο δεδομένων είναι μια υποδομή εργοστασιακού επιπέδου και για αυτό το λόγο μπορεί να απαιτεί μεγάλες παροχές ηλεκτρικής ενέργειας.
Κτίριο 12: Αναψυκτήριο Το κτίριο λόγω της θέσης και του μεγέθους του αποτελεί συνοδή χρήση για τα κτίρια γραφείων, ξενώνων και κατοικιών της ζώνης με χρήση «Κεντρικές Λειτουργίες Πόλης».
Κτίρια 18&19: Εκθεσιακοί Χώροι Χώρος Συνάθροισης Κοινού (διοργάνωση εκθέσεων, συναυλιών, εκδηλώσεων).
Κτίριο 21: Εστίαση & Αναψυχή
Το κτίριο εμπίπτει εντός της ζώνης που έχει χαρακτηρισθεί από το ΓΠΣ ως ζώνη προστασίας του όρμου Αγίου Νικολάου όπου επιτρέπονται οι χρήσεις εστίαση και αναψυχή. Λόγω της ιδιαίτερης θέσης του στο δυτικότερο σημείο του οικοπέδου επί του λόφου προτείνεται η χρήση εστιατόριο και αναψυκτήριο.
Κτίρια 22α & 22β: Μουσείο Πληροφορικής 18
Τα κτίρια εμπίπτουν εντός της ζώνης του αστικού πρασίνου όπου επιτρέπεται η χρήση «Πολιτιστικά κτίρια και εν γένει πολιτιστικές εγκαταστάσεις». Το Μουσείο θα αναφέρεται στην ιστορία της τεχνολογίας της πληροφορικής και της εφαρμογής της στην Ελλάδα και στη ΔΕΗ από τον Μεσοπόλεμο έως και σήμερα. Επισημαίνεται ότι, εκτός από ένα ιδιωτικό μουσείο πληροφορικής, δεν υπάρχει σήμερα κάτι αντίστοιχο στην Ελλάδα.
Κτίριο 23α: Συναυλιακός Χώρος, χώρος συνάθροισης κοινού
Ενδεικτικά αναφέρεται η συνεργασία της ΔΕΗ με τη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση για τη φιλοξενία της διαδραστικής θεατρικής παράστασης «The Search for Power» της Tania El Khoury, στο πλαίσιο του διεθνούς εμβέλειας 6ου Fast Forward Festival.
Η παράσταση, η οποία συνδυάζει την τέχνη με την ιστορία του ηλεκτρισμού και τη μελέτη των αρχείων, πραγματοποιήθηκε στο μηχανοστάσιο του Ατμοηλεκτρικού Σταθμού Αγίου Γεωργίου στο Κερατσίνι (10-12 Μαΐου 2019). Επίσης, το 2020 στον χώρο του εργοστασίου πραγματοποιήθηκαν τα γυρίσματα του δεύτερου κύκλου της επιτυχημένης σειράς «Έτερος εγώ» της Cosmote.
Κτίριο 23ε: Χώρος Εκδηλώσεων, Χώρος συνάθροισης κοινού
Το κτίριο εμπίπτει εντός της ζώνης που έχει χαρακτηρισθεί από το ΓΠΣ ως αστικό πράσινο … Προτείνεται να λειτουργήσει συμπληρωματικά με το κτίριο 23α.
Κτίριο 25: Αναψυκτήριο
Το κτίριο εμπίπτει εντός της ζώνης που έχει χαρακτηρισθεί από το ΓΠΣ ως ζώνη προστασίας του όρμου Αγίου Νικολάου όπου επιτρέπονται οι χρήσεις εστίαση και αναψυχή. Λόγω της ιδιαίτερης θέσης του στο δυτικότερο σημείο του οικοπέδου επί του λόφου προτείνεται η χρήση εστιατόριο και αναψυκτήριο.
Κτίριο 26: Εστιατόριο
Το κτίριο εμπίπτει εντός της ζώνης που έχει χαρακτηρισθεί «αστικό πράσινο» και η χρήση εστιατόριο – αναψυκτήριο είναι από τις επιτρεπόμενες και αποτελεί συνοδή χρήση των χώρων συνάθροισης κοινού, πολιτιστικών κτιρίων κ.α. που χωροθετούνται εντός του πρασίνου.
Κτίριο 31: Info Point, Έκθεση για την Μάχη της Ηλεκτρικής, Κέντρο Έρευνας της ιστορίας του εργοστασίου.
Το Κτίριο 31 θα μπορούσε, λόγω της θέσης του, να αποτελέσει τον χώρο υποδοχής του κοινού στο συγκρότημα του ΑΗΣ Αγίου Γεωργίου. Να φιλοξενήσει το Κέντρο Έρευνας της ιστορίας του Κεντρικού Εργοστασίου Αγίου Γεωργίου και της ευρύτερης περιοχής του Κερατσινίου. Επίσης να στεγάσει το ιστορικό αρχείο του εργοστασίου και την έκθεση για τη Μάχη της Ηλεκτρικής συνδεδεμένης έτσι και με το κοντινό μνημείο της μάχης.
Η έκθεση «Έτσι σώθηκε η Ηλεκτρική… Μια μάχη στην καρδιά της Απελευθέρωσης», λειτουργεί ήδη στον χώρο του εργοστασίου. Η έκθεση, την οποία επιμελήθηκε το Ιστορικό Αρχείο ΔΕΗ, περιλαμβάνει πλούσιο, πρωτότυπο εικονογραφικό και αρχειακό υλικό. Πολλά δε τεκμήρια δημοσιεύονται για πρώτη φορά. Βασικός άξονας της αφήγησης είναι το ίδιο το εργοστάσιο του Αγίου Γεωργίου στο Κερατσίνι και οι εργαζόμενοί του: παρουσιάζεται η πρώτη περίοδος κατασκευής και λειτουργίας του Σταθμού στα χρόνια του Μεσοπολέμου και ακολουθεί η περίοδος της Κατοχής και της Απελευθέρωσης.
Στη συνέχεια η έκθεση εστιάζει στο κεντρικό γεγονός της Μάχης της Ηλεκτρικής και, τέλος, ξεδιπλώνει τη μεταπολεμική ιστορία του εργοστασίου έως το 1960, οπότε περιήλθε στη Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού με την εξαγορά της ΗΕΑΠ. Η έκθεση ετέθη υπό την Αιγίδα της Προεδρίας της Δημοκρατίας.
Επίσης, η Ηλεκτρική Εταιρεία Αθηνών Πειραιώς ανέθεσε στον γλύπτη Χρήστο Καπράλο (1909-1993) τη δημιουργία του Μνημείου Πεσόντων στη Μάχη της Ηλεκτρικής, το οποίο τοποθετήθηκε στον Σταθμό του Κερατσινίου το 1948. Σήμερα το Μνημείο, με εγχάρακτα τα ονόματα των 11 νεκρών μαχητών, βρίσκεται ακόμη εκεί, στον τόπο της Μάχης. Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά το διάστημα 2017-2019 η έκθεση (με δωρεάν είσοδο) υποδέχθηκε περισσότερους από 5.500 επισκέπτες, μεταξύ των οποίων εκατοντάδες μαθητές από όλη την Αθήνα, εκπαιδευτικούς, ερευνητές, αλλά και ευρύτερο κοινό.
Κτίριο 34 & περιβάλλων χώρος του ακινήτου: Χώροι Στάθμευσης
Κατά την επανάχρηση των κτιρίων, αλλά και κατά την επέκταση αυτών ή την κατασκευή νέων, θα απαιτηθούν υποχρεωτικά οι προβλεπόμενες από το Π.Δ. 111/2004 (ΦΕΚ 76Α/5-3-2004) «Καθορισμός του απαιτουμένου αριθμού θέσεων στάθμευσης αυτοκινήτων αναλόγως των χρήσεων και του μεγέθους των κτιρίων στο ηπειρωτικό τμήμα της Περιφέρειας Αττικής και κατάργηση του π.δ/τος 230/1993 (Α΄94)», θέσεις στάθμευσης
