του Αριστοτέλη Βασιλάκη
Η ιστορική μνήμη της εξέγερσης του Πολυτεχνείου στα 51 χρόνια που πέρασαν από τότε μπορεί να παραμένει απροσδόκητα αναλλοίωτη, ωστόσο είναι ολοφάνερο ότι μεταλλάσσεται διαρκώς το νόημα της.
Στα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης υπήρξε το σύμβολο της δημοκρατικής παλινόρθωσης. Άλλωστε σύσσωμο το πολιτικό σύστημα έδρεψε τους καρπούς της πτώσης της δικτατορίας. Στην πορεία και μετά το 1981 κυρίως, αποτέλεσε το βασικό εργαλείο της αριστεράς, για την συντριπτική ιδεολογική της επικράτηση, έναντι της «επάρατης» δεξιάς.
Διαχρονικά βέβαια μετατράπηκε σε εργαλείο για να τακτοποιήσει καριέρες, ενώ ταυτόχρονα αποτέλεσε και το ιδεολογικό μανιφέστο μιας ολόκληρης γενιάς τρομοκρατών…
Υπάρχουν πολλές θεωρίες συνομωσίας για το τι πραγματικά έγινε στο Πολυτεχνείο. Κάποιοι αμφισβητούν ευθέως τα «γεγονότα», διαδίδοντας ότι αποτέλεσε δημιούργημα των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών για να ρίξουν τον Παπαδόπουλο, ο οποίος υποτίθεται τους πήγε κόντρα στον πόλεμο των έξι ημερών και να φέρουν στην εξουσία τον Ιωαννίδη, ο οποίος αποδείχτηκε μοιραίος, στην υπόθεση της Κύπρου.
Προσωπικά δεν ασπάζομαι καμία θεωρία, διότι δεν έχω πρόσβαση σε μυστικά αρχεία, αλλά και λόγω χαρακτήρα δεν μπορώ να φάω αμάσητο το «σανό» της αυθόρμητης εξέγερσης της Δαμανάκη, του Παπουτσή και του Λαλιώτη, για να ρίξουν την χούντα.
Προσωπικά δεν θα αμφισβητήσω το Πολυτεχνείο, αν και δεν του δίνω την αξία που του δίνουν όλοι, ειδικά σε ιδεολογικό επίπεδο… Θα αρκεστώ σε καθαρά κοινωνικά ζητήματα, που αφορούν τους πολλούς και θα πω ότι σ’ αυτούς τους δύσκολους καιρούς που βιώνουν οι πολίτες της χώρας μας το Πολυτεχνείο αποκτά μια εντελώς ξεχωριστή διάσταση.
Το σύνθημα «Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία» φαντάζει ακόμα και σήμερα (στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης) επίκαιρο, στις χαλεπές ημέρες της παγκοσμιοποίησης και του αόρατου εχθρού.
Το 1973 ο εχθρός ήταν μια δικτατορία Συνταγματαρχών. Το 2024 ο εχθρός παραμένει η δικτατορία των αγορών, των κερδοσκόπων και όλων εκείνων που οδηγούν τους λαούς στην εξαθλίωση.
Στο 2024 η πραγματική ανεργία (και όχι αυτή των στατιστικών δεικτών) χτυπά την πόρτα κάθε σπιτιού, η παιδεία και η γνώση συνεχίζουν να αποτελούν εμπορεύσιμο είδος. Ο αγώνας για τα αιτήματα του 1973 είναι πάντα επίκαιρος, παρόλο που ακόμα και σήμερα χρησιμεύει εν πολλοίς για να τακτοποιούνται καριέρες.
Ο σεβασμός απέναντι σε μια σημαντική στιγμή του αντιδικτατορικού αγώνα του λαού μας λογικά θα έπρεπε να επαναβεβαιώνει την πίστη μας στις παρακαταθήκες αυτών που είχαν το θάρρος να κοιτάξουν κατάματα την Ιστορία και να μας δίνει κουράγιο. Ωστόσο όσο περνούν τα χρόνια, οι μνήμες ξεθωριάζουν. Ειδικά όταν βλέπεις ότι η λεγόμενη γενιά του Πολυτεχνείου, πρωταγωνίστησε στην φούσκα της μεταπολίτευσης…
Με οδηγό τα μηνύματα της εξέγερσης του Νοέμβρη, θεωρητικά θα έπρεπε να κατακτηθούν μεγάλοι στόχοι. Με τους αγώνες και τις θυσίες του λαού θα έπρεπε να οικοδομηθεί μια ισχυρή δημοκρατία, ανεξάρτητη και περήφανη. Όχι σαν αυτή που οικοδομήθηκε μετά το 1974 και το κυριότερο ΟΧΙ σαν αυτή των μνημονίων που υπήρξε ακόμα χειρότερη.
Αγώνες και εξεγέρσεις, όπως αυτή του Πολυτεχνείου, δεν μπορούν παρά να δικαιώνονται με την καθημερινή δράση και τον αγώνα του κάθε πολίτη. Γιατί, ποτέ, ούτε μια στιγμή, δεν σταματά ο αγώνας για την εμβάθυνση και διεύρυνση της δημοκρατίας, ο αγώνας για την ενίσχυση της λαϊκής κυριαρχίας, ο αγώνας για μια ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική, ο αγώνας για την οικοδόμηση μιας δίκαιης κοινωνίας.
51 χρόνια μετά το Πολυτεχνείο, οι ευθύνες του πολιτικού μας συστήματος, παραμένουν τεράστιες και μοιραίες. Διότι ενώ έχει την υποχρέωση να προστατέψει τα δικαιώματα και τις κατακτήσεις του ελληνικού λαού, που τίθενται υπό αμφισβήτηση από τις αντιλαϊκές επιλογές των ινστρουχτόρων της παγκοσμιοποίησης, οι οποίοι παίρνουν από τους πολλούς για να δώσουν στους λίγους, αυτοί για το μόνο που νοιάζονται είναι η αναπαυτική καρέκλα τους.
Παρά το γεγονός ότι οι ελπίδες που δημιούργησε η μεταπολίτευση, αποδείχτηκαν φρούδες και «χρεοκοπημένες», τα μηνύματα της εξέγερσης του Πολυτεχνείου, 51 χρόνια μετά, παραμένουν επίκαιρα και δυνατά.
Αν είχαμε διαφορετικούς πολιτικούς θα μπορούσαν να γίνουν ικανά να τρομοκρατήσουν και να ανατρέψουν όσους προσπαθούν να δημιουργήσουν μια κοινωνία απάθειας, μοιρολατρίας και άκριτης αποδοχής των αντιλαϊκών επιδιώξεων τους.
Το μόνο που κατάφεραν όλοι αυτοί είναι να μετατραπεί το Πολυτεχνείο σε εορταστικό τριήμερο των αναρχικών… Ας είναι κι έτσι. Αν έχει ελπίδα η Ελλάδα να ξεφύγει από την μακάρια απάθεια της, μάλλον ένας τρελός αναρχικός της χρειάζεται…
*Αριστοτέλης Βασιλάκης πρ. Πρόεδρος ΠΑΣΠΑ ΔΕΗ, Β’ αναπλ. Γραμματέας -Μέλος Δ.Σ. ΓΕΝΟΠ ΔΕΗ
