Το θέμα της Ουκρανίας είναι παρόν σε κάθε καθημερινή συζήτηση ας επιτραπεί να καταγράψουμε γιατί η Ουκρανία έχει τόσο μεγάλη σημασία για την Ρωσική πλευρά, ώστε να ξεκινήσει έναν τέτοιο πόλεμο. Το θέμα δεν είναι απλοϊκό αλλά σύνθετο και με πληθώρα παραμέτρων. Όμως στην ουσία του είναι απλό. Το παρόν κείμενο, επιχειρεί να καταγράψει και να αναδείξει με αδρές κατανοητές γραμμές την υψηλή αξία που έχει η Ουκρανία ώστε ο αναγνώστης να μπορεί να αντιληφθεί και να ερμηνεύει σε κάποιο βαθμό τις κινήσεις των εμπλεκομένων.
1. Ιστορικοί και Πολιτιστικοί Δεσμοί
Η Ρωσία θεωρεί την Ουκρανία ως το λίκνο του ρωσικού έθνους. Οι ρίζες του ρωσικού κράτους βρίσκονται στο μεσαιωνικό κράτος των Ρως του Κιέβου. Λόγω αυτής της κοινής ιστορικής και πολιτιστικής κληρονομιάς, πολλοί στη Ρωσία θεωρούν την Ουκρανία αναπόσπαστο μέρος του “ρωσικού κόσμου”.
2. Γεωπολιτική και Στρατηγική Σημασία
Από γεωπολιτική άποψη, η Ουκρανία λειτουργεί ως μια κρίσιμη ζώνη ασφαλείας για τη Ρωσία. Η γειτνίασή της με τη Ρωσία και η μεγάλη της έκταση την καθιστούν στρατηγικό “προπύργιο” έναντι της Δύσης. Η ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ θα σήμαινε ότι οι δυνάμεις της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας θα έφταναν στα σύνορα της Ρωσίας, κάτι που η Μόσχα θεωρεί άμεση απειλή για την εθνική της ασφάλεια. Ο ίδιος ο Μπρεζίνσκι στο βιβλίο του υποστήριζε ότι η ανεξαρτησία της Ουκρανίας είναι ζωτικής σημασίας για την αποτροπή της ρωσικής επανόδου ως μεγάλης ευρασιατικής δύναμης, κάτι που δείχνει πόσο κεντρικός είναι ο ρόλος της στην παγκόσμια γεωπολιτική “σκακιέρα”.
3. Οικονομικοί Λόγοι
Η Ουκρανία αποτελεί σημαντικό κόμβο για τους ρωσικούς αγωγούς φυσικού αερίου που τροφοδοτούν την Ευρώπη. Η διατήρηση του ελέγχου ή της επιρροής σε αυτούς τους αγωγούς είναι κρίσιμη για την οικονομική και πολιτική δύναμη της Ρωσίας στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Επιπλέον, η Ουκρανία είναι μια πλούσια αγροτική χώρα με σημαντικά εδάφη για καλλιέργεια, γνωστή ως “ο σιτοβολώνας της Ευρώπης”, και διαθέτει πολύτιμα ορυκτά κοιτάσματα.
4. Γεωγραφική Πρόσβαση
Τέλος, η Ουκρανία παρέχει στη Ρωσία πρόσβαση στη Μαύρη Θάλασσα μέσω της Κριμαίας και του λιμανιού της Σεβαστούπολης. Αυτή η πρόσβαση είναι ζωτικής σημασίας για το ρωσικό στόλο και για την προβολή της ρωσικής ισχύος στη Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή.
Δεδομένων και των δυσμενών εξελίξεων για την διεθνή παρουσία –υποχώρηση στην Μέση Ανατολή και πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες, καθίσταται εύλογο το ενδιαφέρον του Κρεμλίνου για την Ουκρανία. Βεβαίως, αυτό δεν δικαιολογεί σε καμία περίπτωση την Ρωσική επιθετικότητα και τον πόλεμο, καταστάσεις στις οποίες το καθεστώς Πούτιν πρέπει να λάβει από τον πολιτισμένο κόσμο την προσήκουσα απάντηση.