Η Ελλάδα καταγράφει αρνητική πρωτιά στην Ευρωπαϊκή Ένωση ως προς τη σπατάλη τροφίμων, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat για το 2023. Τα ελληνικά νοικοκυριά πέταξαν κατά μέσο όρο 201 κιλά φαγητού ανά άτομο, καθιστώντας τη χώρα τρίτη χειρότερη στην Ευρώπη, μετά την Κύπρο και τη Δανία.
Η εικόνα δεν είναι απλώς ανησυχητική — είναι ντροπιαστική, σε μια εποχή που χιλιάδες συμπολίτες δυσκολεύονται να εξασφαλίσουν ένα πιάτο φαγητό.
201 κιλά φαγητού ανά κάτοικο – και αυξάνεται
Σύμφωνα με την έκθεση “Food waste και πρόληψή του” της Eurostat, η Ελλάδα σπατάλησε το 2023 2,09 εκατομμύρια τόνους τροφίμων. Το 2022 η ποσότητα ήταν 196 κιλά ανά κάτοικο, ενώ το 2020 ήταν 191 — δηλαδή μέσα σε τρία χρόνια η σπατάλη αυξήθηκε κατά περίπου 5%.
Η κύρια πηγή σπατάλης προέρχεται από τα νοικοκυριά (44,3%), ενώ ακολουθούν:
-
Επεξεργασία & μεταποίηση: 23% (485.336 τόνοι)
-
Πρωτογενής παραγωγή: 11,4% (238.604 τόνοι)
-
Εστίαση & catering: 11,3% (236.633 τόνοι)
-
Λιανεμπόριο & διανομή: 9,7% (204.360 τόνοι)
Η Ευρώπη περιορίζει, η Ελλάδα πετάει
Ενώ στην Ελλάδα το φαινόμενο επιδεινώνεται, ο μέσος όρος της Ε.Ε. βρίσκεται στα 130 κιλά ανά άτομο. Χώρες όπως η Ισπανία (65 κιλά), η Σλοβενία (78 κιλά) και η Ουγγαρία (88 κιλά) έχουν πετύχει εντυπωσιακές μειώσεις μέσα από συντονισμένες πολιτικές ανακύκλωσης τροφίμων και προγράμματα αξιοποίησης υπολειμμάτων.
Αντίθετα, στην Ελλάδα, η ευαισθητοποίηση παραμένει χαμηλή και τα προγράμματα επαναδιάθεσης τροφίμων λειτουργούν αποσπασματικά ή μόνο με πρωτοβουλίες ιδιωτών και ΜΚΟ.
Ένα κοινωνικό και περιβαλλοντικό αδιέξοδο
Η σπατάλη τροφίμων (food waste) δεν είναι μόνο θέμα ηθικής, αλλά και τεράστιας περιβαλλοντικής επιβάρυνσης. Τα οργανικά απόβλητα καταλήγουν σε χωματερές, παράγοντας μεθάνιο — ένα από τα πιο ισχυρά αέρια του θερμοκηπίου.
Παράλληλα, το φαινόμενο φανερώνει βαθιά κοινωνική αντίφαση: την ίδια στιγμή που εκατομμύρια κιλά τροφίμων πετιούνται, χιλιάδες νοικοκυριά στη χώρα εξαρτώνται από κοινωνικά παντοπωλεία ή συσσίτια.
Η Ελλάδα φαίνεται να αγνοεί τη σοβαρότητα του προβλήματος, παρότι η Ε.Ε. έχει θέσει στόχο μείωσης του food waste κατά 50% έως το 2030.
Τα νούμερα της σπατάλης στην Ελλάδα (Eurostat 2023):
-
Συνολικά: 2,09 εκατομμύρια τόνοι τροφίμων
-
Ανά κάτοικο: 201 κιλά
-
Νοικοκυριά: 44,3% (926.509 τόνοι)
-
Επεξεργασία/μεταποίηση: 23% (485.336 τόνοι)
-
Πρωτογενής παραγωγή: 11,4% (238.604 τόνοι)
-
Εστίαση: 11,3% (236.633 τόνοι)
-
Λιανεμπόριο: 9,7% (204.360 τόνοι)