Η στοχοπροσήλωση είναι ένας από τους απλούς τρόπους για να αυτοδιαχειρίζεται ένας αθλητής το μεγαλύτερο εμπόδιο, π.χ. το άγχος και την νευρικότητα που νοιώθει πριν από κάθε αγώνα. Οι στόχοι καθοδηγούν έναν αθλητή και είναι απαραίτητοι ιδιαίτερα όταν ο αθλητής είναι νεαρής ηλικίας όπου σίγουρα χρειάζεται ένα πιο ξεκάθαρο πλάνο, για να μπορέσει να αποδώσει. Οι προσπάθειες και οι θυσίες που κάνουν οι αθλητές προκειμένου να μπορέσουν να επιτύχουν το μάξιμουμ της απόδοσης τους αποκτούν νόημα και δεν κλονίζονται εύκολα. Προτείνω κάποιες βασικές και χρήσιμες συμβουλές για εύκολη στοχοπροσήλωση
• Εκφράζουμε τους στόχους μας με θετικές δηλώσεις π.χ. “πρέπει να αποδώσω την τεχνική που έμαθα από τον προπονητή μου σωστά”. Οι συμβουλές του προπονητή στις τεχνικές βοηθούν τα παιδιά στο πως να φτάσουν στον στόχο τους. Σημαντικό για τους νέους αθλητές να αποφεύγουν αρνητικές δηλώσεις του τύπου “δεν πρέπει να κάνω αυτό το ΛΑΘΟΣ”. Οι προπονητές δεδομένου ότι και οι ίδιοι ως πρώην αθλητές έχουν περάσει τις ίδιες δυσκολίες με τα παιδιά που ξεκινούν τώρα τον αθλητισμό ξέρουν και καθοδηγούν εύστοχα τα παιδιά, για αυτό είναι ωφέλιμο για εκείνα να προσηλώνονται στις συμβουλές τους. Μπορεί η πίεση μερικές φορές να είναι μεγάλη, αλλά οι προπονητές διακρίνουν τις δυνατότητες των νεαρών αθλητών και ενίοτε εν δυνάμει πρωταθλητών για αυτό και τους ενισχύουν και τους καθοδηγούν ώστε να το καλλιεργήσουν και να δείξουν έμπρακτα τις ικανότητες τους.
• Θέτουμε ξεκάθαρους στόχους, πχ με χρονοδιάγραμμα ημερομηνίες, χρονική διάρκεια, αξιολογώντας παράλληλα και την προσπάθεια που βάζουμε. Με αυτό τον τρόπο αναγνωρίζει κάποιος πότε έχει επιτύχει τον στόχο του.
• Διαιρούμε έναν μεγάλο μακροπρόθεσμο στόχο σε μικρότερους για να μπορούμε να τους επιτύχουμε με μεγαλύτερη ευκολία χωρίς να απογοητευτούμε. Παράδειγμα, για να μπορεί ένα παιδί να σκοράρει σε έναν αγώνα ποδοσφαίρου θα πρέπει να αποδίδει όσο το δυνατόν καλύτερα σε κάθε προπόνηση αυτό σημαίνει, καθημερινές ασκήσεις, πρόγραμμα ξεκούρασης, ειδικό διαιτολόγιο προκειμένου το σώμα του να έχει περισσότερες αντοχές. Εάν ο στόχος είναι μακροπρόθεσμος και μεγάλος και δεν τον σπάσουμε σε μικρότερους δεν είναι ξεκάθαρη η πρόοδος που κάνουμε και συνάμα δεν παίρνουμε μικρές επιβραβεύσεις που τροφοδοτούν την επιμονή στην προσπάθεια και μπορεί κάποιος να οδηγηθεί σε ΠΑΡΑΙΤΗΣΗ.
• Όταν οι στόχοι που θέτουμε είναι πολλαπλοί βάζουμε προτεραιότητες. Με την ιεράρχηση των στόχων επιτυγχάνουμε μεγαλύτερη συγκέντρωση στους πιο σημαντικούς αποφεύγοντας το άγχος.
• Επειδή η ζωή είναι απρόβλεπτη και ένα πρόγραμμα στόχων δεν περιλαμβάνει εξωγενείς παράγοντες π.χ. ενδοοικογενειακά προβλήματα, ένα απρόσμενο διαζύγιο των γονιών του αθλητή, πιθανή αδελφική αντιζηλία διότι οι γονείς επενδύουν πιο πολύ στο παιδί που κάνει πρωταθλητισμό. Επίσης ένα σοβαρό πρόβλημα υγείας, μέλους της οικογένειας. Προβλήματα στο σχολείο π.χ. ένα παιδί το οποίο μπαίνει στην διαδικασία του πρωταθλητισμού με στόχο τον πρωταθλητισμό, δέχεται κανόνες και από το σπίτι αλλά και μέσα από την άθληση κάτι το οποίο μπορεί να συντελέσει στην πίεση που μπορεί να δεχτεί από τους συνομηλίκους του κυρίως στην περίοδο της εφηβείας. Για αυτό το λόγο και τα ίδια τα παιδιά αλλά και οι γονείς πρέπει να έχουν ειλικρινή σχέση με τον προπονητή του παιδιού. Οι γονείς να γνωστοποιούν οτιδήποτε μπορεί να επηρεάσει την απόδοση του παιδιού προκειμένου και ο προπονητής να μπορεί να βοηθήσει πιο αποτελεσματικά. Λαμβάνοντας λοιπόν υπ’ όψιν τους εξωγενείς παράγοντες ο αθλητής βοηθιέται περισσότερο εάν μπει στην διαδικασία να διαχωρίζει τους στόχους που σχετίζονται με την απόδοση του από τους στόχους που σχετίζονται με το αποτέλεσμα. Πιο συγκεκριμένα οι στόχοι που σχετίζονται με το αποτέλεσμα αφορούν αποκλειστικά την νίκη, ή την αποτυχία σε αντίθεση με τους στόχους που σχετίζονται με την προσπάθεια. Οι στόχοι που σχετίζονται με την διαδικασία αφορούν τις στρατηγικές που χρησιμοποιεί ο κάθε αθλητής στο παιχνίδι προκειμένου να επιτύχει.
• Εξίσου σημαντικό είναι οι στόχοι του αθλητή να έχουν ρεαλιστική βάση. Όσο πιο ρεαλιστικός είναι ο στόχος τόσο πιο εύκολα κάποιος αναγνωρίζει, αξιολογεί και διαχειρίζεται τα εμπόδια που μπορεί να προκύψουν, και πολύ περισσότερο αναπτύσσει ικανότητες διαχείρισης των εμποδίων και είναι πιο ξεκάθαρο γνωστικά τι να κάνει για να το ξεπεράσει. ΤΕΛΟΣ ΓΙΑ ΝΑ ΚΥΝΗΓΗΣΟΥΜΕ ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΜΑΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΟ ΟΡΑΜΑΤΙΣΤΟΥΜΕ ΚΑΙ ΚΑΘΕ ΦΟΡΑ ΠΟΥ ΑΠΟΓΟΗΤΕΥΟΜΑΣΤΕ ΝΑ ΦΕΡΝΟΥΜΕ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ ΣΤΟ ΜΥΑΛΟ ΜΑΣ. ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ. ΣΕ ΠΟΛΛΟΥΣ ΑΚΟΜΑ ΒΟΗΘΑ ΤΟ ΝΑ ΕΧΟΥΝ ΕΝΑ ΠΡΟΤΥΠΟ ΑΘΛΗΤΗ ΠΟΥ ΘΕΛΟΥΝ ΝΑ ΦΤΑΣΟΥΝ. ΜΑ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΟΛΑ ΟΙ ΝΕΑΡΟΙ ΑΘΛΗΤΕΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΔΟΥΝΕ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΠΟΝΗΤΗ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΝΑ ΠΙΣΤΕΨΟΥΝ ΟΤΙ ΜΠΟΡΟΥΝ.
Βιβλιογραφία˸ Cox, R. H. (2002). Sport Psychology: Concepts and Applications (5th ed.). Boston: McGraw Hill.
* Η Ελσα Μπάρδα είναι Κλινικός Ψυχολόγος (MSc)-Αναλύτρια Εφαρμοσμένης Συμπεριφοράς (MSc ABA).
Δημοσιεύθηκε στο metrosport.gr
